Odzież antyelektrostatyczna należy do środków ochrony indywidualnej ograniczających ryzyko zapłonu powstającego w wyniku nagromadzenia ładunków elektrostatycznych na powierzchni ciała lub odzieży. Tego rodzaju ciuchy tworzone są ze specjalnie dobranych materiałów o ściśle kontrolowanej rezystywności powierzchniowej albo zawierających przędzę przewodzącą rozmieszczoną w precyzyjnie określonych odstępach.
Zastosowanie technologii rozpraszania ładunków elektrostatycznych pozwala zmniejszyć prawdopodobieństwo wyładowania iskrowego w strefach, gdzie obecne są substancje palne bądź mieszaniny gazowe zdolne do zapłonu przy minimalnej energii inicjującej. Dla zachowania skuteczności ochronnej wymagane jest, by odzież robocza antystatyczna zgodna z normą PN-EN 1149 zakrywała całkowicie inne warstwy ubrań, nie odsłaniała metalowych elementów oraz zachowywała właściwości ochronne przez cały okres użytkowania.
Ubrania antyelektrostatyczne służą ograniczeniu ryzyka zapłonu wywołanego przez wyładowania elektrostatyczne w miejscach pracy klasyfikowanych jako strefy zagrożone wybuchem. Jej stosowanie jest konieczne wszędzie tam, gdzie obecne są atmosfery palne lub mieszaniny wybuchowe – szczególnie w przestrzeniach nasyconych gazami, oparami albo pyłami o niskiej energii zapłonu.
Zgodnie z wymaganiami normy PN-EN 1149 Odzież ochronna – właściwości elektrostatyczne, ubranie rozpraszające ładunek elektryczny musi działać jako część uziemionego systemu ochrony indywidualnej, eliminując źródła potencjalnego zapłonu. Aby zachować zgodność z przepisami i wymaganiami konstrukcyjnymi, materiał użyty do produkcji odzieży ochronnej musi wykazywać odpowiednią rezystancję powierzchniową, tzw. czas połowicznego zaniku ładunku t₅₀ oraz rozmieszczenie przędzy przewodzącej nieprzekraczające 10 mm. W praktyce oznacza to, że bluza, spodnie, czy kurtka antyelektrostatyczna nie tylko zapobiega powstawaniu iskier, ale także wspiera system uziemienia, chroniąc użytkownika w trakcie całej zmiany roboczej.
Ubrania robocze antystatyczne trudnopalne stosowane są przede wszystkim w środowiskach, gdzie istnieje ryzyko zapłonu na skutek wyładowania elektrostatycznego. Dotyczy to wielu gałęzi przemysłu – od chemii ciężkiej, przez produkcję i obróbkę paliw, po magazynowanie gazów, cieczy łatwopalnych oraz sypkich substancji palnych. W zakładach przetwarzających farby, lakiery lub rozpuszczalniki ubrania robocze antyelektrostatyczne stanowią stały element wyposażenia personelu. Tego typu odzież robocza znajduje również zastosowanie w sektorze spożywczym, zwłaszcza w silosach i młynach, gdzie obecność pyłu w powietrzu tworzy atmosferę podatną na iskrzenie. Odzież robocza antystatyczna noszona jest także w stacjach paliw, halach montażowych elektroniki i podczas napełniania pojemników z surowcami chemicznymi. W każdym z tych przypadków stosowanie odzieży elektrostatycznej nie tylko zabezpiecza pracownika, ale także pozwala utrzymać ciągłość procesów technologicznych bez ryzyka awarii spowodowanej iskrą.
PN-EN 1149 Odzież ochronna – właściwości elektrostatyczne. Określa wymagania dotyczące właściwości użytych materiałów i zasad konstruowania odzieży ochronnej i rękawic niegromadzących ładunku elektrostatycznego, stosowanej jako element jednolitego systemu uziemień w celu zapobiegania wyładowaniom elektrycznym powodującym zapłon. Wymagania tyczą się głównie stref zagrożonych wybuchem.
Wymagania te mogą być niewystarczające w odniesieniu do atmosfer palnych bogatych w tlen. Postanowienia normy nie mają zastosowania do ochrony przed napięciem w sieciach zasilających. Odzież rozpraszająca ładunek elektryczny powinna okrywać całą powierzchnię pozostałej odzieży przez cały okres użytkowania. Elementy przewodzące np. zamki, guziki mogą być stosowane, gdy są całkowicie zakryte.
Norma składa się z następujących części:
Wymagania normy PN-EN 1149-5 dotyczą sposobu oznakowania odzieży i treści instrukcji producenta.
Zgodnie z i zawartymi w niej wymaganiami materiał klasyfikowany jest jako rozpraszający ładunek elektryczny, gdy:
